توجه به تجربه کاربری در طراحی سایت ، کلید موفقیت شماست؛ چرا‌که بازدیدکنندگان وب‌سایت، مهم‌ترین دارایی شما هستند. اصلا بیایید با یک مثال ساده، اهمیت این موضوع را بررسی کنیم. فرض کنید فروشگاهی بهترین محصولات را با کیفیت عالی عرضه می‌کند؛ اما وقتی وارد این فروشگاه می‌شوید، هیچ چیزی سر جای خودش نیست! قفسه‌ها همه شلوغ و درهم هستند و کسی هم پاسخگوی شما نیست. شما باید ساعت‌ها زمان بگذارید تا محصول مورد نظرتان را پیدا کنید. آیا دوباره به این فروشگاه برمی‌گردید؟
به احتمال خیلی زیاد، پاسختان به سوال بالا منفی است. این نشان‌دهنده اهمیت توجه به تجربه کاربری است. فرایند طراحی UX یا همان تجربه کاربری با درک اهداف یک کسب‌وکار و نحوه ارائه بهترین خدمات به مخاطبان هدف آغاز می‌شود تا تجربه‌ای مثبت و به‌یاد‌ماندنی برای کاربر فراهم کند. بیایید در ادامه، با اهمیت و روش‌های بهبود تجربه کاربری در طراحی سایت بیشتر آشنا شویم.
فهرست مطالب
وظیفه برنامه نویس در تجربه کاربری
تجربه کاربری در طراحی سایت
تجربه کاربری (User Experience) به بررسی و درک تجربه‌ها، احساسات و واکنش‌های کاربران در ارتباط با یک محصول، سرویس یا سایت می‌پردازد. تجربه کاربری بر همه جوانب تعامل کاربر با محصول تاثیر می‌گذارد و شامل عناصری مانند طراحی رابط کاربری (UI)، نیازها و اهداف کاربران، نحوه ارائه اطلاعات، فرایندهای کاربردی و خدمات پس از فروش می‌شود. خب این تعریف کمی پیچیده بود، نه؟ پس آن را ساده‌تر می‌کنیم.
تجربه کاربری (UX) چیست؟
تجربه کاربری در واقع به بازخورد و واکنش کاربر هنگام استفاده از سایت، محصولات یا خدمات شما اشاره دارد؛ اینکه او چطور فکر می‌کند و چه حسی دارد. هدف طراحی UX ایجاد تجربه‌ای است که به کاربران امکان می‌دهد به‌راحتی و به بهترین شکل ممکن با محصول، سرویس یا سایت ارتباط برقرار کنند. یک طراح UX نیازها و مشکلات کاربران را درک می‌کند و سپس با استفاده از تکنیک‌های طراحی مناسب، تجربه کاربری بهینه‌ای را ارائه می‌دهد. باز هم با ذکر یک مثال مفهوم UX را ساده‌تر می‌کنیم.
فرض کنید وارد سایتی می‌شوید که چند نوع محصول مانند لباس، کیف و کفش می‌فروشد؛ اما دسته‌بندی درستی برای محصولاتش ندارد. مثلا اگر شما به دنبال لباس خاصی هستید، زمان زیادی را باید بین انواع لباس و کیف و کفش بگردید تا محصول مورد نظرتان را پیدا کنید. شک نکنید وسط راه خسته و از خریدتان منصرف می‌شوید! پس اگر می‌خواهید چنین اتفاق ناخوشایندی برای کسب‌وکار و سایت شما نیفتد، باید به تجربه کاربری در طراحی سایت توجه کنید.
وظیفه یک برنامه‌نویس و طراح در ایجاد تجربه کاربری چیست؟
یک طراح UX تلاش می‌کند به این سوال پاسخ دهد که «چگونه می‌توانیم تجربه تعامل با یک محصول، سرویس یا یک سایت را تا حد امکان برای کاربر بصری، ساده و دلپذیر کنیم؟» در واقع طراحان UX چرایی، چیستی و چگونگی استفاده از یک محصول، سایت و… را در نظر می‌گیرند. چرایی شامل انگیزه کاربران برای پذیرش یک محصول است؛ اینکه آن محصول تا چه اندازه با ارزش‌ها و نیازهای کاربر مرتبط است.
بعد از آن، طراح سراغ چیستی می‌رود. اینکه آن کاربر دقیقا چه کاری می‌تواند با آن محصول انجام دهد و محصول، چه نیازی از او را برآورده می‌کند. در نهایت، چگونگی، به نحوه دسترسی کاربر به محصول مربوط می‌شود؛ اینکه چگونه محصولاتی را ایجاد کنیم که کاربران بتوانند تجربه‌های معناداری با آن برقرار کنند. در واقع هدف یک طراح UX این است که کل فرایند مربوط به یک محصول، از انتخاب، خرید تا استفاده از آن را برای کاربر ساده و دلپذیر کند. این یعنی اینکه طراح باید حتی قبل از اینکه محصول یا سایتی در اختیار کاربر قرار گیرد، فکر همه‌چیز را بکند. سخت است، نه؟
دان نورمن، مخترع اصطلاح «تجربه کاربری» می‌گوید:
«یک محصول در واقع بیشتر از یک محصول است. این شامل مجموعه‌ای منسجم و یکپارچه از تجربیات می‌شود. به تمام مراحل طراحی و ارائه یک محصول یا خدمت باید فکر کنید؛ از اهداف اولیه گرفته تا بازتاب نهایی. باید کاری کنید تا تمام فرایند مربوط به ارائه یک محصول به‌صورت یکپارچه با هم کار کنند».
همه این‌ها نشان می‌دهند که چقدر حضور یک طراح UX برای کسب‌وکارها مهم و کلیدی است. در این صورت، شما می‌دانید که کاربر هنگام استفاده از خدمات، سایت یا محصولات شما چه احساسی دارد و چطور فکر می‌کند. مگر تمام چیزی که برای فروش، ارائه خدمات و موفقیت در کسب‌وکارتان نیاز دارید، همین نیست؟
10 فاکتور بهبود تجربه کاربری را دریابید
حتما تا اینجا متوجه شده‌اید که توجه به تجربه کاربری در طراحی سایت ، می‌تواند تفاوت بزرگی در موفقیت وب‌سایت شما ایجاد کند و شما را حسابی از رقبایتان جلو بیندازد! بهبود تجربه کاربری می‌تواند درصد تبدیل‌ها را در سایت شما تا حد قابل توجهی بالا ببرد؛ بنابراین، ایجاد چند تغییر در وب‌سایت ممکن است کلید رشد کسب‌وکارتان باشد.
حالا که متوجه شدید تجربه کاربری در طراحی سایت چقدر مهم است، بهتر است چند فاکتور را برای بهبود آن در نظر بگیرید. ما در ادامه 10 فاکتور برای بهبود تجربه کاربری به شما معرفی می‌کنیم که با استفاده از آن‌ها، می‌توانید تبدیل‌ها و میزان رضایت مشتری را افزایش دهید.
1- از یک رویکرد مشورتی برای ایجاد بهترین تجربه استفاده کنید
قبل از اجرای اجزایی که یک تجربه کاربری در طراحی سایت خوب را به همراه دارند، باید مشتریان خود را درک کنید. شناخت عادات، خلأها و نیازهای کاربران با تحقیق، برای ترسیم نقشه سفر آن‌ها خیلی مهم است. می‌توانید این کار را با کاربران فعلی و بالقوه محصولات خود شروع کنید. با آن‌ها مشورت کنید تا بفهمید چه مشکلاتی دارند و می‌خواهند چگونه به مشکلاتشان رسیدگی شود.
طراحی تجربه کاربری می‌تواند از طریق داده‌های کمی و کیفی در مورد مشتریان بالقوه به سمت درستی هدایت شود. از نظرسنجی‌ها استفاده کنید تا دریابید که چه مواردی را باید بهبود بخشید و چه مواردی، اصلا غیر ضروری هستند. یادتان نرود راه‌اندازی و ارائه محصولی که مردم از قبل آن را می‌خواهند، آسان‌تر از تلاش برای متقاعد‌کردن آن‌ها به خرید یا استفاده از چیزی جدید است!
2- طراحی سایت خود را موبایل پسند کنید
شما بیشتر با موبایلتان در سایت‌ها و برنامه‌های مختلف جستوجو می‌کنید یا لپ‌تاپ و …؟ خب آدم‌ها همیشه به دنبال راه آسان‌تر هستند؛ پس معلوم است که برای اکثر افراد، جستوجو با موبایل در اولویت است. انجام یک طراحی سایت حرفه ای، طوری که پاسخگو و سازگار با موبایل باشد، یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای بهبود UX است.
بیش از نیمی از کل ترافیک اینترنت در حال حاضر از دستگاه‌های تلفن همراه می‌آید؛ بنابراین، طراحی طرح‌بندی وب‌سایتی که مناسب و سازگار برای موبایل باشد، باید در اولویت هر کسب‌وکار آنلاینی قرار بگیرد. موتورهای جستوجو هم وب‌سایت‌های بهینه‌شده برای موبایل را در اولویت قرار می‌دهند؛ بنابراین، توجه به این مورد، یک راه خوب برای بهبود سئو هم است.
3- از مشتریان بازخورد بخواهید
سئوی آن‌پیج یا سئوی داخلی، فرایندی است که به بهینه‌سازی جنبه‌های مختلف یک وب‌سایت کمک می‌کند. این کار برای تطبیق جنبه‌های مختلف سایت با الگوریتم‌های گوگل است. بهبود کیفیت محتوای سایت، بهینه‌سازی تگ‌ها، دسته‌بندی اطلاعات، بهبود سرعت سایت و بالابردن امنیت سایت، از جمله فعالیت‌هایی است که مربوط به این بخش از سئو است.
4-سایت خود را برای استفاده و پیمایش آسان کنید
پیمایش، پایه اصلی یک UX خوب است. این به بازدیدکنندگان وب‌سایت شما کمک می‌کند تا راه خود را در سایتتان به‌راحتی بیابند. یک سفر مشتری راحت، کاربر را به سمت تبدیل راهنمایی می‌کند و این، همان چیزی است که هر کسب‌وکاری به دنبالش می‌گردد. یادتان نرود که خیلی از کاربران وقتی برای اولین بار وارد سایتتان شوند، اگر با مسیری پیچیده روبه‌رو شوند، ممکن است اصلا بی‌خیال خواسته‌شان شوند! پس سایتی با پیمایش آسان، قطعا تاثیر خوبی بر اولین کاربران می‌گذارد.
پیمایش ضعیف و پیچیده یک سایت، یکی از سه دلیل اصلی است که بازدیدکنندگان، وب‌سایت را ترک می‌کنند؛ بنابراین، این یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید در سایت خود اصلاح کنید. مطمئن شوید که منوها، گزینه‌ها و عناصر پیمایش سایت شما واضح و قابل دسترسی هستند.
5-اهمیت تجزیه‌وتحلیل رفتاری را فراموش نکنید
نرم‌افزارهایی وجود دارند که می‌توانند برای درک رفتار و تعامل کاربر به شما کمک کنند. این یکی از بهترین راه‌ها برای به‌دست‌آوردن داده‌های UX ارزشمند است. داده‌های معتبری که از کاربران واقعی به دست آمده‌اند، محدودیت و خطاهای کمتری نسبت به سایر روش‌های تحقیق UX دارند.
تجزیه‌وتحلیل رفتار شامل گرفتن اطلاعات در مورد رفتار و اقدامات کاربر، مانند پیمایش در صفحه‌های سایت و زمان صرف‌شده در آن صفحه است. این اطلاعات به شما کمک می‌کنند تا الگوهای رفتاری را ببینید که می‌توانند برای تعیین استراتژی‌های طلایی برای بهبود تجربه کاربری در طراحی سایت خیلی موثر باشند.
6-سرعت سایت را افزایش دهید
سرعت پایین سایت، اولین دلیلی است که بازدیدکنندگان قبل از تبدیل، وب‌سایت شما را ترک می‌کنند. هیچکس حوصله ندارد وقتش را در سایتی که به‌زور و با سختی بالا می‌آید، هدر دهد؛ بنابراین، کاهش تاخیر و سرعت‌بخشیدن به وب‌سایت ضروری است. کاهش سرعت سایت همیشه آسان نیست؛ به‌خصوص اگر از افزونه‌ها و فایل‌های چند‌رسانه‌ای زیادی در سایتتان استفاده می‌کنید. مطمئن شوید که فایل‌ها را بهینه و مقدار کدهای غیر ضروری را در صفحات وب خود محدود می‌کنید.
7-استفاده از CAPTCHA و احراز هویت چند‌عاملی را به حداقل برسانید
اقدامات امنیتی مانند مواجهه مشتری با CAPTCHA و احراز هویت چند‌عاملی، از عوامل کاهش تعامل کاربر شناخته شده‌اند. به‌ویژه استفاده از CAPTCHA، نشان داده است که تبدیل‌ها را تا 40 درصد کاهش می‌دهد و محافظت چندان قوی هم در برابر ربات‌ها ارائه نمی‌دهد. پس به نظرتان بهتر نیست برای بهبود تجربه کاربری در طراحی سایت ، استفاده غیر ضروری از چنین مواردی را کاهش و در عوض نرخ تبدیل را افزایش دهید؟
8-هر صفحه را برای یک اقدام خاص بهینه کنید
هر صفحه از وب‌سایت شما، باید برای یک اقدام خاص بهینه شود. هر چیزی از قسمت نظرسنجی، اطلاعات بیشتر، سبد خرید و… باید سر جای خودش باشد. یک صفحه شلوغ و درهم‌برهم اصلا چیزی نیست که کاربر به دنبالش باشد! با بهینه‌کردن هر صفحه برای یک اقدام خاص، کاربر به‌راحتی در سایتتان سفر می‌کند. در نهایت، محصول شما را می‌خرد یا برای استفاده از خدماتتان ثبت‌نام می‌کند.
9-از تست A/B برای طراحی UX خود استفاده کنید
اگر ذهن شما بر موفقیت کسب‌وکارتان تمرکز دارد، پس به دنبال طرحی هستید که بیشترین اثربخشی را بر کاربران داشته باشد. درست است؟ این همان چیزی است که تست A/B برای‌تان فراهم می‌کند. تست A/B به شما کمک می‌کند تا بهترین راه را برای بهبود تجربه کاربری در طراحی سایت و در نتیجه، افزایش نرخ تبدیل سایتتان پیدا کنید. این تکنیک به شما کمک می‌کند تا طراحی وب را آزمایش کنید و با امتحان‌کردن انواع مختلف طراحی، بفهمید کدامیک برای کاربران وب‌سایت شما، بهترین عملکرد را دارد.
10-روی دسترسی تمرکز کنید
پیروی از دستورالعمل‌های دسترسی به محتوای وب (WCAG) سایت شما را برای همه نوع کاربری، قابل دسترسی می‌کند. خب اصلا تمرکز بر دسترسی یعنی چه؟ کاربری را تصور کنید که اختلال بینایی دارد. محتوای سایت شما باید به‌گونه‌ای طراحی شود که برای چنین کاربری، رسا و قابل دسترسی باشد. در واقع، بهینه‌سازی برای دسترسی شامل ارائه محتوا در قالب‌های مختلف، مانند متن، صدا و توجه به مواردی مانند اندازه، فونت متن و کنتراست رنگ است. این یعنی همان تمرکز بر دسترسی.
سخن پایانی
حالا که تا اینجا آمده‌اید، به احتمال زیاد، متوجه شده‌اید که تجربه کاربری چیست و چطور می‌توان آن را بهبود بخشید. فراموش نکنید که موفقیت کسب‌وکار، برند یا سایت شما در گرو توجه به کاربر است. البته ایجاد یک تجربه کاربری خوب اصلا به معنی انجام کارهای خیلی عجیب و جادوجنبل نیست! فقط کافی‌ست توجه کنید که مخاطبتان از شما چه انتظاری دارد و چه چیزی می‌خواهد.
ما هم در این مطلب، سعی کردیم سرنخ‌های خوبی برای بهبود تجربه کاربری در طراحی سایت در اختیارتان بگذاریم. اگر نظر یا سوالی در این زمینه دارید، حتما در بخش نظرات آن را با ما و سایر کاربران در میان بگذارید.
منابع: